De uitwerking van handvatten om buurten te ondersteunen bij de ontwikkeling van een duurzame zorgzame buurt, het onderzoeken van de meerwaarde van zorgzame buurten en capteren van beleidsaanbevelingen
Dit onderzoek beoogt allereerst het definiëren van praktische handvaten voor de initiatiefnemers van zorgzame, duurzame buurten.
Daarnaast zal nagegaan worden welke hinderpalen er zijn in de regelgeving of administratieve processen om zorgzame buurten op een goede manier uit te bouwen. Naast een focus op hinderpalen, worden ook de stimulansen gedefinieerd.
In kader van Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: meer info zie hier.
Daarnaast zal nagegaan worden welke hinderpalen er zijn in de regelgeving of administratieve processen om zorgzame buurten op een goede manier uit te bouwen. Naast een focus op hinderpalen, worden ook de stimulansen gedefinieerd.
In kader van Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: meer info zie hier.
Samenwerken aan zorgzame dorpen: naar een ondersteuningstraject met impact
Van 2019 tot 2020 werkten Thomas More, Vonk3, in samenwerking met P.PUL (KULeuven) en met de steun en medewerking van de Provincie Antwerpen het ondersteuningspakket voor een zorgzame buurtanalyse uit. Met dit ondersteuningspakket bieden we lokale besturen, welzijns- en zorgorganisaties de nodige handvatten om op een onderbouwde, laagdrempelige wijze een omgevings- of buurtanalyse te voeren, vanuit het denkkader van zorgzame buurten en dit op eigen tempo.
In een vervolgtraject (2021 tot 2023) met steun van de Provincie Antwerpen gaan we verder aan de slag met het pakket en werken we dit uit tot een duurzaam ondersteuningstraject. Om dit te realiseren zetten we in op volgende doelstellingen namelijk:
In een vervolgtraject (2021 tot 2023) met steun van de Provincie Antwerpen gaan we verder aan de slag met het pakket en werken we dit uit tot een duurzaam ondersteuningstraject. Om dit te realiseren zetten we in op volgende doelstellingen namelijk:
- Verbreden: uitwerken en aanbieden van een geschikte dienstverlening aan lokale overheden en woonzorgorganisaties .
- Het versterken van de uitvoering door het opvolgen, ondersteunen, monitoren en evalueren van de verdere stappen, met als doelstelling het verhogen van de impact.
- Het opmaken en testen van een bovenlokale module, binnen het ondersteuningspakket ‘zorgzame dorpen‘, voor intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en eerstelijnszones.
- Het opstarten van lerende netwerken rond het ondersteuningstraject zorgzame dorpen
(In)formele zorg
Dit project, met steun van Stad Antwerpen, heeft als doelstelling het in kaart brengen van de verhouding van de verschillende actoren binnen buurtgerichte zorg, met inbegrip van het burgerinitiatief Zorgzame straten en hoe deze verschillende actoren elkaar kunnen versterken als partners.
In het project onderzoeken we
We werken in de project nauw samen met het burgerinitiatief Zorgzame straten en het Zorgbedrijf Antwerpen.
In het project onderzoeken we
- hoe een gedragen en gemeenschappelijke zorgzame houding in de buurt te stimuleren bij alle relevante partners in buurtgerichte zorg (zowel informeel als formeel)?
- welke rol het burgerinitiatief ‘zorgzame straten’ speelt in buurtgerichte zorg en hoe de verbinding met andere stakeholders (o.a. professionele actoren) versterkt kan worden om samen in te zetten op zorgzame buurten?
We werken in de project nauw samen met het burgerinitiatief Zorgzame straten en het Zorgbedrijf Antwerpen.
Evaluatieonderzoek zorgzame dorpen - in kader van Empowercare project
Het Empowercare project heeft als doelstelling vernieuwde strategieën voor zorgbehoevende mensen uit te werken om hun contact met en ondersteuning vanuit de buurt te verbeteren en dit opdat ze zo lang mogelijk veilig in hun vertrouwde omgeving kunnen verblijven. Zowel het verminderen van eenzaamheid en sociaal isolement als een persoonsgerichte aanpak van zorg is hierbij het doel.
In samenwerking met de Provincie Antwerpen voeren we het evaluatieonderzoek uit van enkele pilootcases die aan de slag gaan met het ondersteuningspakket Zorgzame Dorpen. In dit onderzoek gaan we na of en op welke wijze acties en interventies die inzetten op meer zorgzame dorpen in de praktijk leiden tot empowerment van 65-plussers en 50-plussers met een chronische zorgnood.
Dit project wordt gesteund door de Provincie Antwerpen, partner in het Empowercare project en loopt van 2021 tot juni 2022.
In samenwerking met de Provincie Antwerpen voeren we het evaluatieonderzoek uit van enkele pilootcases die aan de slag gaan met het ondersteuningspakket Zorgzame Dorpen. In dit onderzoek gaan we na of en op welke wijze acties en interventies die inzetten op meer zorgzame dorpen in de praktijk leiden tot empowerment van 65-plussers en 50-plussers met een chronische zorgnood.
Dit project wordt gesteund door de Provincie Antwerpen, partner in het Empowercare project en loopt van 2021 tot juni 2022.
Survey Informele zorg (in kader van Steunpunt WVG)
Het centraal doel van dit onderzoek is een terugkerend cijfermatig beeld te verwerven van verschillende informele zorgvormen bij Vlamingen van 18 jaar en ouder. Om veranderingen doorheen de tijd vast te stellen is het de bedoeling om dit surveyonderzoek 4 tot 5-jaarlijks te herhalen.
Promotor: prof. dr. Dimitri Mortelmans (UAntwerpen); co-promotoren prof. dr. Anja Declerq (KU Leuven), dr. Benedicte De Koker (HoGent), dr. Leen Heylen (Thomas More)
Meer info vind je hier.
Promotor: prof. dr. Dimitri Mortelmans (UAntwerpen); co-promotoren prof. dr. Anja Declerq (KU Leuven), dr. Benedicte De Koker (HoGent), dr. Leen Heylen (Thomas More)
Meer info vind je hier.
Zorgzame buurten. Minder mazen, meer net.
Tendensen zoals de toenemende vergrijzing, vereenzaming bij jong en oud, de samenleving die steeds meer individualiseert, stijgende zorgvragen, mensen die de weg naar de hulpverlening niet vinden… zorgen ervoor dat meer mensen in een kwetsbare situatie door de mazen van het net glippen. Een stijgend aantal mensen in een kwetsbare positie, met zorgbehoeften… wil zijn leven zelfstandig thuis organiseren. Een zorgzame buurt is hierdoor van toenemend belang. Dit zijn buurten waarin een samenhangende én buurtgerichte aanpak van wonen, zorg en welzijn ervoor kunnen zorgen dat de persoon met een ondersteuningsnood zo lang mogelijk thuis in zijn vertrouwde omgeving kan blijven wonen. Het is dé plaats waar ontmoeting, oog voor mekaar en professionele omkadering een warme leefomgeving creëren waar iedereen kwaliteitsvol kan wonen. Met het project “Zorgzame buurten: minder mazen, meer net” willen Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen en Samenlevingsopbouw RIMO Limburg de komende jaren (tot eind 2021) inzetten op het realiseren van meer zorgzame buurten. We doen dit in samenwerking met VVSG, Cera, Fonds dr. Daniel De Coninck en Porticus. Met Vonk3 voeren we de wetenschappelijke begeleiding uit van dit project.
HealthLi Buurtkompas om gezondheidsvaardigheden te versterken.
Mensen met lage gezondheidsvaardigheden hebben moeite om gezondheidsinformatie te verkrijgen, te begrijpen en/of toe te passen. Ruim 40% van de Belgen beschikt over te weinig gezondheidsvaardigheden om gezond te leven. Risicofactoren zoals chronisch ziek zijn, armoede, veroudering, Nederlands als tweede taal en een laag opleidingsniveau zijn ook in eerstelijnszone Pallieterland aanwezig. De hervorming van de eerstelijnszorg plaatst personen met een zorg- en ondersteuningsnood centraal en beoogt maximale zelfregie. Hiervoor zijn nog sterkere gezondheidsvaardigheden bij zorgvragers nodig. Het project HealthLi Buurtkompas heeft als doel deze gezondheidsvaardigheden te versterken.
De coördinatie, uitwerking, begeleiding en evaluatie gebeurt vanuit de Thomas More hogeschool. Dit project wordt gerealiseerd met de steun van het Fonds Dr. Daniël De Coninck, beheerd door de Koning Boudewijnstichting en de financiële steun van de Thomas More Hogeschool.
Meer weten: contacteer joke.coussement@thomasmore.be of leen.haesaert@thomasmore.be of karolien.baldewijns@thomasmore.be.
De coördinatie, uitwerking, begeleiding en evaluatie gebeurt vanuit de Thomas More hogeschool. Dit project wordt gerealiseerd met de steun van het Fonds Dr. Daniël De Coninck, beheerd door de Koning Boudewijnstichting en de financiële steun van de Thomas More Hogeschool.
Meer weten: contacteer joke.coussement@thomasmore.be of leen.haesaert@thomasmore.be of karolien.baldewijns@thomasmore.be.
Tips voor werken aan buurtgerichte zorg - coronacrisis
In samenwerking met de Provincie Antwerpen werkten we met Vonk3 een korte handleiding met enkele tips en goede praktijken uit die lokale besturen en organisaties handvatten kunnen bieden om in deze crisis in te zetten op buurtgerichte zorg. De handleiding is work in progress. We trachten ze zo up to date mogelijk te houden. Heb je zelf nog tips en goede praktijken die je wil delen, laat het ons zeker weten (via leen.heylen@thomasmore.be).
Zorgzame dorpen. Handvatten voor de praktijk.
Lokale besturen worden in dorpen, wijken en gehuchten geconfronteerd met een aantal tendensen: nieuwe gezinssamenstellingen, veranderingen in basisvoorzieningen, mobiliteitswijzigingen… . Dit geldt des te meer voor het platteland dat gekenmerkt wordt door een beperkter aanbod aan voorzieningen. Daarnaast is er de sterke vergrijzing en de focus om, zowel op regionaal als lokaal niveau, sterk in te zetten op zorg in de samenleving. Lokale besturen, OCMW’s … zijn dan ook volop zoekende hoe ze in de praktijk kunnen bouwen aan zorgzame dorpen vanuit die brede kijk op buurtzorg. Zo gaf wel 61% van de door de Provincie Antwerpen bevraagde organisaties aan meer informatie te willen rond zorg in het dorp of in de buurt. Met dit project komen we tegemoet aan deze nood. In januari 2019 starten Thomas More, de KULeuven en Provincie Antwerpen met de uitwerking van een ondersteuningspakket ‘zorgzame dorpen’ met concrete handvatten en methodieken voor lokale besturen om zelf op een onderbouwde wijze zorgzame dorpen vorm te geven.
Het resultaat van dit project, het ondersteuningspakket voor een zorgzame buurtanalyse, vind je hier.
Een project met de steun van de Provincie Antwerpen, i.s.m. met de onderzoeksgroep P.PUL verbonden aan KULeuven.
Het resultaat van dit project, het ondersteuningspakket voor een zorgzame buurtanalyse, vind je hier.
Een project met de steun van de Provincie Antwerpen, i.s.m. met de onderzoeksgroep P.PUL verbonden aan KULeuven.
SamenBuurten. Pilootproject werken met 'buurtbudgetten' in Balen en Arendonk.
De inzet van buurtbudgetten in de Vlaamse plattelandscontext is nieuw. Buurtbudgetten zijn kredieten die door de lokale overheid toegekend worden aan wijken of buurten. Ze kunnen ingezet worden door de buurten voor lokale initiatieven die bijdragen tot de sociale cohesie en de leefbaarheid in een buurt. In dit project willen we deze innovatieve methodiek uittesten in twee pilootgemeenten (Arendonk en Balen) en op die manier de mogelijkheden, grenzen en randvoorwaarden van buurtbudgetten verkennen. De leerervaringen delen we in een inspiratiegids en een toonmoment.
Dit project loopt tot juni 2019 met de steun van Leader Kempen Oost en ELFPO.
Dit project loopt tot juni 2019 met de steun van Leader Kempen Oost en ELFPO.
Begeleiding opstart Lokaal Dienstencentrum in Turnhout Zuid - Zorggroep Orion
In kader van de opstart van een nieuw lokaal dienstencentrum (LDC) in de wijk Schorvoort in 2019, gaan we na welke noden er leven in de buurt en onder alle relevante stakeholders (buurtbewoners, verenigingen, zorgprofessionals, lokale handelaars…).
Periode: september 2018 - juni 2019
Periode: september 2018 - juni 2019
Begeleiding behoefteonderzoek 'Buurten in het dorp' - OCMW Westerlo
In het kader van de opstart van het project “Buurten in het dorp” in Westerlo, begeleiden we het behoefteonderzoek bij 75-plussers in Heultje. Het doel is om samen met vrijwilligers, verenigingen, ... zicht te krijgen op de dromen en wensen van de 75-plussers voor een goede oude dag in Heultje.
Periode: december 2018 - juni 2019
Periode: december 2018 - juni 2019
Begeleiding opstart buurtzorgnetwerken - Hoogstraten
Vonk3 startte in september 2017 met de begeleiding van de opstart van een buurtzorgnetwerk te Hoogstraten. Het project heeft als doel om een buurtzorgnetwerk op te zetten in lijn met het model van persoonsgerichte en geïntegreerde zorg. In het project gaat specifieke aandacht naar het bereiken van kwetsbare mensen en het beantwoorden van hun noden en behoeften.
Vonk3 staat vanuit zijn expertise in voor de lokale omgevingsanalyse en het verkennen van de lokale noden en behoeften rond zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen, om vervolgens samen met alle betrokken lokale stakeholders tot een gedragen en onderbouwd actieplan te komen.
Vonk3 staat vanuit zijn expertise in voor de lokale omgevingsanalyse en het verkennen van de lokale noden en behoeften rond zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen, om vervolgens samen met alle betrokken lokale stakeholders tot een gedragen en onderbouwd actieplan te komen.
Evaluatieonderzoek piloottest Tubbemodel in ouderenzorg
Op initiatief van de Koning Boudewijnstichting starten zes Belgische ouderenzorgorganisaties met een piloottest van een nieuw zorgorganisatiemodel, nl. het Zweedse Tubbemodel. Het model stelt de participatie van ouderen centraal en laat ouderen en het personeel het beheer van de organisatie mee bepalen.
Op basis van 6 piloottesten in de (semi-)residentiële ouderenzorg in België, gaan we samen met de Waalse onderzoeksgroep Ressort na of, hoe en waarom de implementatie van het Tubbemodel bijdraagt aan een meer kwaliteitsvolle ouderenzorg voor de ouderen zelf, het personeel en de organisatie.
De resultaten worden verwacht in het voorjaar van 2019. Een eerste blik op de tussentijdse resultaten vind je hier.
Op basis van 6 piloottesten in de (semi-)residentiële ouderenzorg in België, gaan we samen met de Waalse onderzoeksgroep Ressort na of, hoe en waarom de implementatie van het Tubbemodel bijdraagt aan een meer kwaliteitsvolle ouderenzorg voor de ouderen zelf, het personeel en de organisatie.
De resultaten worden verwacht in het voorjaar van 2019. Een eerste blik op de tussentijdse resultaten vind je hier.
Oog voor eenzaamheid. Online werkboek.
Zorgbehoevende ouderen maar ook hun mantelzorgers lopen een opvallend hoger risico op eenzaamheid. Professionals in de zorg en welzijn komen in hun dagdagelijkse werking vaak in contact met zorgbehoevende ouderen alsook hun mantelzorgers. Het online werkboek zal de deskundigheid van professionals in het werkveld en in het hoger onderwijs rond eenzaamheid vergroten: hoe herken je signalen van eenzaamheid, hoe ga je hiermee om en hoe kan je hen op een gepaste manier ondersteunen? Het resultaat vind je op www.oogvooreenzaamheid.be . De presentaties van de studiedag vind je hier. Lees meer
Mantelkracht. Coachingprogramma voor mantelzorgers.
Ongeveer 1 op 4 volwassen Vlamingen biedt als mantelzorger steun aan een persoon met fysieke, psychische of sociale noden. Tijdens de zorg wordt de mantelzorger geconfronteerd met vele uitdagingen. Deze uitdagingen hebben hun weerslag op het leven van de mantelzorger, zowel mentaal, sociaal als fysiek.
Via het coachingprogramma ‘Mantelkracht’ streef je er als praktijkwerker naar de mantelkracht (de draagkracht) van mantelzorgers te verhogen. Het programma is gebaseerd op vijf pijlers: langdurig en frequent samenkomen, groeps- en individuele bijeenkomsten, positief en waarderend samenwerken, continue inbreng van de mantelzorgers en een mix van activiteiten. Aangevuld met reeds bestaande ondersteuning (bv. mantelzorgpremie of dagopvang) wordt het voor de mantelzorger mogelijk om betere zorg te bieden aan de zorgbehoevende… en aan zichzelf!
Bestellen kan hier.
Wil je aan de slag met het programma: volg onze vorming Mantelkracht.
Via het coachingprogramma ‘Mantelkracht’ streef je er als praktijkwerker naar de mantelkracht (de draagkracht) van mantelzorgers te verhogen. Het programma is gebaseerd op vijf pijlers: langdurig en frequent samenkomen, groeps- en individuele bijeenkomsten, positief en waarderend samenwerken, continue inbreng van de mantelzorgers en een mix van activiteiten. Aangevuld met reeds bestaande ondersteuning (bv. mantelzorgpremie of dagopvang) wordt het voor de mantelzorger mogelijk om betere zorg te bieden aan de zorgbehoevende… en aan zichzelf!
Bestellen kan hier.
Wil je aan de slag met het programma: volg onze vorming Mantelkracht.
Introductievideo Mantelkracht
Het kleine helpen. Bouwen aan buurtnetwerken rond ouderen.
1 op 7 Vlaamse 65-plussers ervaart beperkte sociale steun. Ze kunnen weinig of niet rekenen op personen dichtbij wanneer ze met zware problemen geconfronteerd worden. Er is zo goed als niemand in hun omgeving die interesse heeft voor wat ze doen en ze ervaren het bovendien als erg moeilijk om praktische hulp van buren te krijgen.
Het praktijkboek ‘Het kleine helpen’ reikt concrete handvatten aan voor praktijkwerkers die de buurtnetwerken (= de sociale netwerken in de eigen woonomgeving) van sociaal geïsoleerde ouderen willen versterken. Het stimuleren van onderlinge, wederzijdse steun tussen sociaal geïsoleerde ouderen en buurtbewoners is het streefdoel: van eens boodschappen doen, een broek verstellen, samen een wandeling maken, samen een spelnamiddag organiseren tot elkaar een luisterend oor bieden. Inzetten op dit ‘kleine helpen’ draagt bij tot een groter netwerk rond sociaal geïsoleerde ouderen.
Bestellen kan hier*.
*Het competentieprofiel van de praktijkwerker alsook het praktische draaiboek kan je alvast online bekijken.
Het praktijkboek ‘Het kleine helpen’ reikt concrete handvatten aan voor praktijkwerkers die de buurtnetwerken (= de sociale netwerken in de eigen woonomgeving) van sociaal geïsoleerde ouderen willen versterken. Het stimuleren van onderlinge, wederzijdse steun tussen sociaal geïsoleerde ouderen en buurtbewoners is het streefdoel: van eens boodschappen doen, een broek verstellen, samen een wandeling maken, samen een spelnamiddag organiseren tot elkaar een luisterend oor bieden. Inzetten op dit ‘kleine helpen’ draagt bij tot een groter netwerk rond sociaal geïsoleerde ouderen.
Bestellen kan hier*.
*Het competentieprofiel van de praktijkwerker alsook het praktische draaiboek kan je alvast online bekijken.
Oog voor mantelzorg. Vorming voor eerstelijnsprofessionals.
Er wordt steeds meer verwacht van mantelzorgers. Maar ook de mantelzorger heeft baat bij een helpende hand en een luisterend oor. In Nederland wordt gewerkt met driehoekskunde, in Engeland werkt men met “triangle of care”, in Vlaanderen krijgt triadisch werken steeds meer belangstelling. Wat de naam ook is, het gaat over de intense en eerlijke samenwerking tussen cliënt, mantelzorgers en hulpverleners.
Thomas More – Vonk3 en Expertisecentrum Dementie Vlaanderen ontwikkelden vormingsmateriaal rond triadisch werken onder de naam Oog voor mantelzorg. Hiermee willen we hulpverleners (met name uit de gezinszorg) stimuleren om het triadisch werken nog meer in de praktijk te brengen. Lees meer.
Thomas More – Vonk3 en Expertisecentrum Dementie Vlaanderen ontwikkelden vormingsmateriaal rond triadisch werken onder de naam Oog voor mantelzorg. Hiermee willen we hulpverleners (met name uit de gezinszorg) stimuleren om het triadisch werken nog meer in de praktijk te brengen. Lees meer.